Bersama YaPEIM: Saham amanah Qadrul Hassan mampu lonjak kewangan Islam

SKIM pelaburan 'Sinking Fund' sebagai penggenap untuk pinjaman mikro dan Industri Kecil Sederhana. Setiap pinjaman diberi kepada peminjam akan digenapkan dengan sejumlah pelaburan yang bersamaan.

Jika seorang peniaga kecil ingin meminjam RM100,000, sebanyak RM200,000 pinjaman akan diluluskan. RM100,000 diserahkan kepada peminjam sementara RM100,000 lagi akan dilabur di dalam skim 'pelaburan sinking fund' yang berisiko rendah dan dengan kadar pulangan tinggi.

Dalam tempoh lapan hingga sepuluh tahun, pelaburan akan berganda dan dapat menampung pinjaman awal. Apabila peminjam memulangkan pinjaman asalnya sebanyak RM100,000, ia menjadi 'bonus' kepada kumpulan dana itu. Jadi tiada kemungkinan 'hutang lapuk' dan risiko pinjaman.

Skim Pelaburan Saham Amanah boleh diwujudkan berasaskan konsep Qadrul Hassan. Amanah Saham Qardul Hassan boleh diwujudkan untuk pembiayaan projek pembangunan Islam. Contohnya, minat terhadap pendidikan berasaskan semangat Islam semakin tinggi kebelakangan ini.

Minat yang besar itu perlu cuba disambut oleh masyarakat dengan penubuhan sekolah dan Kolej Islam secara meluas serta profesional. Rancangan itu bagaimanapun memerlukan satu skim pembiayaan yang besar.

Kesedaran tinggi di kalangan ibu bapa mewujudkan komitmen untuk melabur dalam sistem pendidikan Islam. Menggunakan contoh University College London, institusi asal University of London ditubuhkan kaum Yahudi dengan menjual saham wakaf kepada orang ramai bagi membolehkan anak orang Yahudi belajar pada peringkat universiti kerana sebelum itu semua institusi penggajian tinggi menutup pintu kepada anak Yahudi.

Amanah saham Qardul Hassan boleh distrukturkan sama seperti amanah saham biasa yang diuruskan sebuah syarikat pengurusan saham amanah. Amanah saham ini akan dilancarkan dengan menjual saham kepada pelabur yang berminat.

Perbezaan pokoknya ialah matlamat pelaburan. Jumlah modal yang dikutip dari pelabur akan digunakan untuk melabur dalam projek tertentu. Konsep amanah saham Qadrul Hassan itu sama seperti konsep 'bon berkadar sifar'.

Amanah saham Qadrul Hassan ini, kadar pulangan tidak ditetapkan dan pelabur ditonjolkan peranan mereka sebagai penyumbang. Tidak ada dividen tetap yang akan dikeluarkan. Dividen boleh dikeluarkan dalam bentuk saham bonus.

Saham amanah Qadrul Hassan akan disenaraikan di pasaran saham sebagai saham harta tanah. Harga saham akan menggambarkan nilai harta dilaburnya. Saham akan dijual beli antara pelabur terdiri dari umat Islam yang ingin membuat kebajikan dengan wang lebihan yang ada pada mereka.

Setiap pemegang saham berhak mendapat kembali wang pelaburannya apabila mereka memerlukannya dengan menjual saham di pasaran kepada pelabur baru. Pemegang saham juga boleh terus memegang saham dan mewariskannya atau mengkhairatkan kepada masjid dan badan amal Islam.

Jika konsep ini boleh diamalkan secara terus-menerus bagi semua projek pembangunan ummah, sudah pasti ia akan mewujudkan satu sistem kewangan baru berasaskan pada saham Qadrul Hassan sebagai instrumen penting sistem. Ini akan mewujudkan banyak institusi kewangan Islam seperti bentuk Bayt-al Mal di zaman kegemilangan Islam dulu.

Skim itu boleh dilancarkan sebagai satu penggerak kepada penubuhan projek pembangunan ummah. Matlamat projek menyahut panggilan fardhu kifayah. Qadrul Hassan akan menonjolkan konsep pinjaman sementara.

Setiap pelabur hanya perlu melabur sehingga ada pelabur lain yang sanggup mengambil alih atau sehingga projek itu mempunyai cukup keupayaan untuk membeli balik saham daripada setiap pelabur.

Jika setiap syarikat milik Muslim di Bursa Malaysia sanggup melabur sebanyak RM5 juta dalam instrumen ini, kita akan dengan mudah mengutip kira-kira RM1 bilion sebagai modal awal projek itu.

Ia boleh digunakan dalam apa juga projek pembangunan daripada pembangunan fizikal seperti bangunan, rumah kos rendah, kolej sehinggalah kepada program pembangunan insan.

Islam mempunyai sistem yang unggul dan terbukti terbaik. Sistem Islam secara beransur-ansur diciplak oleh sistem Barat dan dilabelkan semula sebelum diperkenalkan kembali. Umat Islam kini mempunyai kepakaran kewangan tinggi ditambah dengan penghayatan Islam kukuh.

Institusi itu boleh ditubuhkan dalam bentuk Permodalan Wakaf milik ummah yang diurus di bawah yayasan milik ummah. Bentuknya sama seperti syarikat pengurusan dana yang juga diawasi di bawah Suruhanjaya Sekuriti.

Ia diawasi terus oleh Kementerian Kewangan tetapi diletak di bawah pengurusan yayasan. Tabung khusus itu boleh disenaraikan di Bursa Malaysia sebagai tabung pelaburan khusus apabila sesuai.

Institusi itu akan dimiliki umat Islam dengan kerajaan sebagai pemegang amanah.

Institusi itu perlu ditadbir pasukan profesional kewangan Muslim yang bertindak sebagai 'mujadid'. Lembaga pengarahnya terdiri daripada gabungan profesional, ulama syariah dan dakwah. Model itu boleh diwujudkan di setiap negeri.

Permodalan Wakaf ini akan mewujudkan 'Amanah Saham Wakaf' bagi menarik tabungan dengan matlamat memindahkan dana yang besar dari bank konvensional, dana masjid, Bayt-al Mal dan dana Muslim lainnya ke dalam pengurusan amanah Permodalan Wakaf.

Aktivitinya ialah untuk menggembleng kapasiti kewangan umat Islam yang 'menggangur' sementara atau jangka panjang serta untuk mengurus dan memanfaatkan dana ummah bagi kesejahteraan ummah.

(Sambungan kertas kerja pensyarah Pusat Pengajian Siswazah Universiti Tun Abdul Razak (Unitar), Prof Dr Barjoyai Bardai, pada Kongres Ekonomi Islam Ketiga (KEI-3)