UMAT Islam di negara ini dan seluruh dunia mempunyai kewangan yang besar dan jika berjaya digemblengkan berupaya menyelesaikan banyak masalah pokok ekonomi dan kewangan. Cabarannya ialah menyahut seruan Allah dalam al-Quran untuk mempraktikkan semangat persaudaraan dan pemikiran yang satu serta jitu dalam mengurus kewangan dan kapasiti kekayaan.
Paradigma ekonomi dan kewangan dunia juga mula berubah dengan menonjolkan kepentingan sektor sukarela sebagai peneraju dalam pengurusan ekonomi. Konsep asas wakaf ditonjolkan sebagai kaedah pokok menggembleng kekayaan dan kapasiti kewangan umat Islam.
Pembangunan ummah secara menyeluruh menjadi matlamat umum bagi umat Islam sejagat. Pembangunan menyeluruh menekankan keseimbangan antara semua perspektif kehidupan termasuk spiritual, kebendaan dan persekitaran.
Pada abad ke-19, umat Islam dijajah secara fizikal oleh kuasa Barat. Selepas merdeka pada abad ke-20, umat Islam dilanda penjajahan baru tanpa disedari. Laporan tahunan Bank Pembangunan Islam (IDB) menganggarkan negara ahlinya (hampir seluruh negara Islam di dunia) menanggung lebih AS$600 bilion pinjaman daripada sistem kewangan seluruh dunia.
Apa yang lebih menakjubkan ialah pada masa sama, jumlah deposit umat Islam seluruh dunia di negara Barat melebihi AS$1 trilion. Persoalannya ialah mengapa dan bagaimana umat Islam boleh membenarkan sistem bank konvensional di Barat mengawal kekayaan mereka sedangkan pada masa sama, kita perlu berhutang kepada Barat dengan membayar kos pembiayaan yang tinggi?
Jawapannya ada dalam al-Quran yang menekankan bahawa umat Islam adalah bersaudara dan Nabi Muhammad SAW menghendaki umat Islam bertindak sebagai satu entiti yang teguh. Jurang jarak fizikal tidak sepatutnya menjadi pemisah antara umat Islam di seluruh dunia.
Di sebabkan kita tidak dapat mengamalkan semangat persaudaraan dan bertindak sebagai satu entiti yang teguh, kita dihadapkan dengan segala dugaan serta cubaan dalam kehidupan.
Pelbagai bentuk organisasi dan institusi kini wujud untuk menyokong pembangunan ummah dan peniaga Muslim di Malaysia serta seluruh dunia. Setiap satunya berusaha memainkan peranan yang berkesan dalam usaha membantu ummah.
Namun, kesangsian terus wujud apakah institusi dan organisasi itu benar-benar menyumbang kepada pembangunan ummah serta peniaga Muslim.
Kepentingan sektor ketiga dalam ekonomi iaitu sektor sukarela sudah diakui dan kini ditonjolkan bukan saja dalam persekitaran ekonomi dan sosial umat Islam, malah di kalangan bukan Islam di seluruh dunia.
Sektor sukarela dilihat sebagai jawapan yang perlu ditonjolkan untuk mengatasi cabaran ummah dan peniaga Muslim masa kini. Ini pilihan semula jadi berasaskan prinsip Islam sejati.
Di kalangan bukan Islam, pilihan sektor sukarela menjadi penting apabila mereka menyedari kelemahan sektor swasta dan awam dalam mencapai matlamat pembangunan manusia secara menyeluruh.
Persoalannya ialah apakah bentuk sektor ketiga atau sektor sukarela paling berkesan untuk umat Islam dalam membangunkan ummah dan peniaga Muslim? Salah satu ialah regim kewangan baru dunia.
Dua pembaharuan yang ditonjolkan dalam regim kewangan baru dunia ialah penekanan konsep self governance berasaskan prinsip akhlak, etika dan pendedahan penuh dalam pengurusan perniagaan.
Penonjolan sektor ketiga dalam ekonomi selain awam dan swasta iaitu sektor sukarela yang juga model Islam unggul. Sektor ketiga kini menjadi penggenap penting kepada sektor swasta dan awam.
Sektor sukarela dimiliki umat sejagat, sektor yang hanya memperjuangkan kepentingan umat awam, jiran, masyarakat dan ummah, diterajui kumpulan pejuang umat sukarelawan profesional dan bebas daripada tekanan serta pengaruh.
Di Kanada satu akta khas diwujudkan khusus untuk pengurusan kewangan sektor sukarela. Di Australia satu akta dan standard khas diwujudkan untuk Kewangan Badan Sukarela. Di Amerika Syarikat, sektor sukarela menjadi de-facto dalam pelaksanaan skim kewangan yang menjanjikan keuntungan.
Usahawan terkaya di dunia, Warren Buffet dan Bill Gates memindahkan lebih dua pertiga kekayaannya ke dalam yayasan yang mereka uruskan. Ini menjadi penjana perintis dalam pemantapan sektor ketiga.
Di seluruh dunia sektor sukarela dilihat mengembangkan pengaruh dan saiznya untuk menguasai kehidupan manusia. Di Iran, sistem humus (seperlima) sudah wujud sekian lama sejak zaman Rasulullah SAW dengan setiap ahli qariah menyumbang seperlima pendapatan kepada masjid untuk membangun dan memastikan kesejahteraan setiap ahli kariah. Ini dibuktikan amat berjaya.
Di Masjid Regent Mosque, London, sistem takaful diwujudkan dengan ahli kariah menyumbang sebahagian pendapatan ke dalam tabung untuk digunakan bagi keperluan mendadak ahli kariah dipanggil tabung tabaruk.
Umat diuji dan dicabar untuk menunjukkan model Islam unggul. Tidakkah kita melihat ini sebagai cabaran jihad yang utama? Beberapa kaedah mengembangkan sektor ketiga mengikut model Islam sudah dikemukakan dan diamalkan.
Kertas kerja pensyarah Pusat Pengajian Siswazah Universiti Tun Abdul Razak, Prof Dr Barjoyai Bardai pada Kongres Ekonomi Islam Ketiga
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment